De hulpvraag van een scholier dertig jaar geleden was het startsein voor haar orthopedagogische praktijk. Sindsdien gingen Trudy in het Veld en haar medewerkers duizenden contacten aan met kinderen, jongeren en volwassenen.
Haar devies: “Het is gezond als je niet meer wilt komen. Als het toch nodig is, zorgen wij dat het hier zo prettig mogelijk is.” Een interview met Trudy, orthopedagoog Lisette ten Oever en master stagiaire Emilie Hagen.
“Trudy: “miSenso staat voor mijn gevoel, mijn beleving, mijn waarneming. Ik wil dat iedereen zich hier prettig voelt”
De behandelkamers bij de Rotterdamse praktijk miSenso Psychologen en Orthopedagogen zijn ruim en licht. Ieder vertrek heeft minstens één kleurig geschilderde wand, her en der hangt moderne kunst.
Voor cliënten en medewerkers zijn er echt lekkere koffie, thee of sapjes. “Ons werk gaat natuurlijk niet alleen over die buitenkant”, zegt Trudy. “Maar de aandacht die we daaraan besteden illustreert de kern van onze praktijknaam. miSenso staat voor mijn gevoel, mijn beleving, mijn waarneming. Ik wil dat iedereen zich hier prettig voelt.”
Gedegen puzzelwerk
De eerste tien jaar na haar studies Jeugdwelzijnswerk, Pedagogiek en Psychologie werkte Trudy bij allerlei verschillende instanties. Ze had er onder andere te maken met voogdijkwesties, ex-verslaafden en ex-psychiatrische patiënten. Ook was ze schoolpsycholoog in Schiedam. Een van haar cliënten was een scholier die bang was voor extreem en onvoorspelbaar weer. Trudy ontdekte dat achter de symptomen verlatingsangst zat en wilde de jongere verwijzen naar een specialist. De ouders vroegen echter of ze misschien zelf de behandeling wilde doen? Zij en hun zoon hadden door haar gedegen onderzoek veel vertrouwen in haar gekregen.
Aandacht
Met die eerste cliënt begon Trudy in december 1990 haar eigen praktijk in Rotterdam. Het werd de plek waar ze breed verder kon puzzelen, want de multidisciplinaire aanpak lag haar. Trudy: “Je krijgt zelden enkelvoudige problemen. Het kind en het gezinssysteem in hun geheel bekijken, dat vond en vind ik machtig interessant. Want als we kinderen zien, hebben de ouders vaak ook een eigen hulpvraag. Goed luisteren is essentieel. Mensen moeten zich gehoord voelen. Ik vraag door, ben concreet en houd altijd de humor in het oog. Ouder en kind geef ik allebei aandacht. Zo kan ik uitvissen wat er aan de hand is en met iedereen een connectie maken.”
Druk
In december 2020 werken bij miSenso naast Trudy een klinisch psycholoog, drie psychologen en twee orthopedagogen, plus een stagiaire en vijf mensen voor administratie, financiën, website en klantcontact. Er komen kinderen, jongeren, studenten en volwassenen met autisme, ADHD, depressies, een heden of verleden van pesten of misbruik. Trudy ziet zelf nog drie middagen per week cliënten. De rest van haar tijd besteedt ze aan organisatie, management, intervisie en teamoverleg over aanmeldingen en casussen. Een drukke beroepspraktijk, die met de komst van corona nog drukker werd.
Online en face-to-face
Trudy: “Iedereen heeft veel thuisgewerkt. Technisch was het goed geregeld, want ik heb altijd geïnvesteerd in ICT. Maar niet iedereen heeft thuis een werkkamer en online werken is erg vermoeiend. De reacties van cliënten zijn verschillend. Sommigen worden in deze tijd angstiger. Anderen, zoals autisten, vinden het wel rustig. Vooral met jonge kinderen is online lastig. Met hen praat je minder en doe je meer, spel en tekenen bijvoorbeeld. Gelukkig zijn onze behandelkamers ruim, waardoor we een aantal cliënten toch face-to-face op voldoende afstand konden zien. Ook nu, met de tweede lockdown, kijken we hoe we online en offline zo goed mogelijk kunnen combineren.”
Snel en kort
In dertig jaar is er het nodige veranderd in GGZ en jeugdzorg. “Vroeger was je vooral met je vak bezig en leerde je van ervaren collega’s. Nu is je werkwijze veel meer geldgestuurd’, legt Trudy uit. “Het moet snel, de behandeling is gericht op symptoombestrijding in plaats van op het achterhalen van de oorzaak. Commerciële clubs halen met een aanbod van korte trainingen veel geld weg bij gemeenten, maar bij ernstige psychiatrische problemen hebben ze geen oplossing. Natuurlijk werken wij ook resultaatgericht, maar door de marktwerking in de jeugdzorg krijgen veel jongeren niet de hulp die ze nodig hebben. De laatste tijd hebben we veel vaker te maken met jongeren met ernstig suïcidale gedachten. Verwijzen naar de spoedpoli lukt niet. Een maand wachten op een plek is geen uitzondering!”
Opleiding en praktijkervaring
“Wat je nu wel veel meer ziet is aandacht voor het hele gezin, en de orthopedagoog wordt tegenwoordig vergoed. Al zijn dat helaas weer alleen de korte trajecten. Kinderen met ernstige problemen die vroeger naar instellingen met bedden gingen, kunnen we niet opvangen. Wat me ook opvalt, is dat therapeuten steeds hoger opgeleid moeten zijn om te mogen behandelen. Afgestudeerden zijn daardoor vaak meer bezig met het behalen van registraties en kwalificaties dan met het opdoen van praktijkervaring.”
Echt wat leren
Trudy wil dat stagiaires bij miSenso wél veel praktijkervaring opdoen en stevig in hun schoenen komen te staan. Daarom draaien ze vanaf het begin mee bij alle werkzaamheden. Ze moeten affiniteit hebben met de technieken waar de praktijk mee werkt. Er zijn een uitgebreid stageplan, een praktijkhandboek en een intranetsite met een schat aan informatie. Er is tijd om te lezen, te leren en te ontdekken. Stagiaires krijgen supervisie en leren alles over ouderwets grondige verslaglegging en correct taalgebruik. “Ik geef ze graag de kans om door te groeien, en uiteraard probeer ik zulke mensen dan binnen te houden”, zegt Trudy. “Zo is psychologe Karin inmiddels adjunct-directeur, heeft orthopedagoog Lisette vier jaar bij ons gewerkt, en stagiaire Emilie wil ik graag een baan aanbieden.”
Nieuwe dingen doen
“Zelf vind ik het leuk om naast het runnen van de praktijk nieuwe dingen te doen. Zo heb ik een Diagnostisch Schema ontwikkeld gebaseerd op holistisch denken, dat past op een A4. Je kunt er na een intake met enkelvoudige vraagstelling toch breed diagnostisch mee kijken en ziet zo min mogelijk over het hoofd. Verder houd ik met grote interesse de wetenschap in de gaten. De komende jaren ga ik meer tijd maken voor onderzoek naar nieuwe vormen van traumabehandeling, en waar mogelijk daarover ook zelf publiceren.”
Orthopedagoog Lisette ten Oever:
“Je leert het vak in de praktijk”
“Mijn stage bij MiSenso in 2016 was gericht op orthopedagogiek in de breedste zin van het woord. Ik werd gekoppeld aan een van de Gz-psychogen, maar liep mee in de hele praktijk en kreeg zo van iedereen begeleiding. Een belangrijk leerdoel voor mij was gesprekstechniek, een vak dat op de universiteit voornamelijk theoretisch wordt onderwezen. Als stagiaire was ik in het begin zo bezig met nadenken, dat ik vergat te luisteren en goed door te vragen. Daardoor mis je signalen, maar hierin heb ik me echt ontwikkeld. Verder leer je het vak in de praktijk. Ik heb bij alle collega’s het beste eruit gepikt en het naar mijn hand gezet.
Breed
MiSenso heeft een breed zorgaanbod, qua doelgroep, leeftijd en problematiek. Omdat het een kleine praktijk is keek ik ook aan de achterkant mee. Naar facturatie, vergoedingen door verzekeraars en contacten met gemeenten, en contacten met ouders, verwijzers, scholen en gemeenteambtenaren. Na mijn stage ben ik als therapeut in dienst gekomen. Ik begon met een kleine caseload, en werd steeds breder ingezet bij toenemend complexere casussen.
Angsten
Tijdens mijn master forensische pedagogiek had ik al gemerkt dat mijn interesse toch minder lag bij jongeren die zelf in aanraking zijn gekomen met justitie. In de praktijk bleek die vooral te liggen bij angsten van kinderen. Angst om alleen thuis te zijn, angst om te gaan slapen, verlatingsangst. Ik vind het mooi als ik kinderen zich veiliger kan laten voelen. Zoals bij een heel onrustige, boze jongen die aan het einde van zijn basisschooltijd was. Zijn ouders begrepen hem niet, hij begreep zich zelf niet. Uit diagnostiek bleek dat sprake was van autisme. Ik heb het hele gezin meegenomen in het onderzoek, de behandeling en de uitleg ervan. Zijn ouders kregen meer grip op de situatie en de jongen bloeide op. De overgang naar de middelbare school liep goed.
Andere plek
De reistijd tussen thuis en Rotterdam is vrij lang. Daarom heb ik nu werk dichterbij huis gezocht, ondanks dat ik de huiselijke sfeer en informele omgang met collega’s bij miSenso heel fijn vind. Per januari 2021 ben ik begonnen bij een praktijk, waar ik meer bij mensen thuis of op school behandel. Ik ben heel benieuwd hoe het op een andere plek zal gaan.”
Stagiaire Emilie Hagen:
“De praktijk blijkt echter heel anders dan alle theorie”
“Ik heb nu al het gevoel dat ik zoveel meer weet dan andere studenten die stage lopen! Ik denk dat het komt omdat je hier meteen in het diepe wordt gegooid. 32 uur per week ben ik volwaardig aan het werk. Twee keer per week zit ik aan de telefoon en ben dan verantwoordelijk voor het beginproces. Ik neem alle gesprekken aan en leg de vragen voor aan mijn collega’s. Daar leer ik zoveel van, dat ik inmiddels de meeste vragen zelf kan beantwoorden. In de praktijk ligt bovendien veel vakliteratuur, dus de eerste maanden – ik loop hier stage vanaf 1 september – heb ik ook veel gelezen.
Praktijk en theorie
Ik had miSenso geschreven omdat het een kleine praktijk is met een heel gevarieerd aanbod, ook voor volwassenen. Mijn stage hier is het laatste deel van de master forensische gezinspedagogiek, mijn scriptie en alle vakken heb ik al afgerond. De praktijk blijkt echter heel anders dan alle theorie. Als een kind bijvoorbeeld woede-uitbarstingen heeft kun je die wel behandelen, maar ouders hebben ook handvatten nodig om dat thuis aan te kunnen pakken. Welke dat zijn leer je niet tijdens de opleiding. Dat leer ik hier.
Ruimte om te leren
Mijn beeld van het vak is nu veel breder door het meekijken bij casussen. Het gaat bijvoorbeeld over hechtingsproblematiek, ADHD en autisme. Ik merk dat mijn interesse minder ligt bij de forensische problematiek, waar de onderwerpen te maken hebben met jeugddelinquentie en uithuisplaatsingen. GGZ problemen, zoals we ze hier zien, trekken me meer. Bij miSenso krijg ik de ruimte om veel te leren. EMDR wil ik graag doen, en Symbooldrama. Het zijn technieken die werken, al weet ik nog niet precies hoe. Na mijn stage wil ik hier zeker blijven!”
Bron: www.ikkanhet.nl
Tekst: Wilmie Geurtjens
Oorspronkelijke Foto’s: Eva Miléna van Reeven