“Een eetstoornis is een denkstoornis die zich uit in gedrag”

Hoe ben je op het idee gekomen om als vrijgevestigd psycholoog te gaan werken?

Ik ben van oorsprong orthopedagoog-generalist in de jeugdzorg geweest en gaan werken met gezinnen en later gezinnen met eetstoornissen. Via die weg ben ik uiteindelijk GZ-psycholoog geworden en gezins- en relatietherapeut.

Om dichter bij mijn gezin te zijn, heb ik naast mijn werk bij een instelling voor eetstoornissen, een eigen praktijk geopend en in 2015 de overstap gemaakt naar volledig over te stappen op eigen praktijk.

Wat is de kracht van jouw praktijk?

Het motto van onze praktijk is “Samen voor verandering”. Vanuit mijn achtergrond kan ik individuen eigenlijk niet goed los zien van de context waarin ze leven en die maakt dan ook deel uit van de behandeling. Inmiddels ben ik gegroeid tot een specialist in generalistisch werken met zowel kinderen, jeugdigen en volwassenen.

Je hebt een specifieke expertise op het gebied van eetstoornissen. Wat maakt deze doelgroep interessant voor jou?

Eetstoornisproblematiek heeft een beetje van alles in zich wat je als een puzzel in elkaar moet zien te leggen en waar je steeds weer zoekt of het puzzelstukje echt op de juiste plek ligt. Dit puzzelen, kijken welke tak van je kennis je nodig hebt bij dat puzzelstukje en hoe dat dan weer past in de context, prikkelt mijn nieuwsgierigheid.

Samen met de mens achter de eetstoornis ga ik aan de slag hiermee.

Je behandelt zowel kinderen als volwassenen. Wat zijn de verschillen als het gaat om eetstoornissen tussen tienermeisjes en volwassen vrouwen?

In de basis is er geen verschil in de aanpak, anders dan dat bij volwassenen de client zelf verantwoordelijk is voor de behandeling en er dus ook een (zij het ambivalente) motivatie aanwezig is om verandering aan te brengen.

Jongeren komen vaak omdat de omgeving zich zorgen maakt. Dan is de eerste stap om te kijken of je interne motivatie kunt ontwikkelen, vaak is dat in eerste instantie dat ze van het gezeur van hun ouders af willen. Daarnaast eis ik bij jongeren onder de 16 jaar dat ouders betrokken worden, stel ik het vrijwillig verplicht voor alle 16 jarigen en ouder die thuis wonen en verzoek ik volwassenen dringend hun partner te betrekken bij de behandeling, alles onder het motto “jij alleen kunt het en je kunt het niet alleen”.

Hoe zie jij eetstoornissen bij jongens en mannen?

Heel lang werd gedacht dat eetstoornissen vooral bij meisjes en vrouwen voorkwamen. Geleidelijk aan werd zichtbaar dat er ook een groep jongens/mannen is die hiermee stoeien.

Dit wordt echter vaak niet herkend omdat de symptomen vaak net iets anders geuit worden, zo zie je deze groep vaak intensief sporten met veel spierontwikkeling en eten ze wel, doch niet voldoende om op gewicht te blijven. Achterliggend komen echter dezelfde soort denkfouten voor over lichaamsbeleving, gewicht en behoefte aan controle.

Wat zouden collega´s moeten weten over eetstoornissen?

Een open deur naar alle betrokkenen die te maken krijgen met eetstoornissen, is dat echt helder moet zijn dat een eetstoornis een denkstoornis is die zich uit in gedrag. Dit blijkt elke keer weer een eye-opener te zijn, soms zelfs voor huisartsen. Tegelijkertijd dien je je bewust te zijn van de somatische gevolgen van niet-eten, braken, laxeren en overmatig bewegen en bingen. Het leren inschatten en samenwerken met de huisarts wanneer verder onderzoek nodig is, is een must.

Bij mij kunnen cliënten alleen terecht nadat de huisarts een somatische controle heeft gedaan met bloedonderzoek. Door goed af te stemmen met huisarts en client dat de somatische zorg en behandelverantwoordelijkheid hiervoor bij de huisarts blijft, kun je als psycholoog in je kracht blijven dat jij de mentale klachten behandelt.

Als het gaat om de behandeling van eetstoornissen, wat kan er wel en wat kan er niet binnen een vrijgevestigde praktijk?

Allereerst hangt het ervan af of je binnen de B-GGZ of S-GGZ werkt. Binnen de B-GGZ kun je vaak alleen zorgen dat het gewicht gestabiliseerd wordt en verder afvallen/aankomen voorkomen wordt. Binnen de S-GGZ kun je veel meer. Echter, hoe groter de puzzel hoe ingewikkelder.

Als de eetstoornis een coping-mechanisme is voor achterliggend trauma of depressie, dan is dat vaak goed samen aan te pakken. Speelt er echter persoonlijkheidsproblematiek, in combinatie met complex-trauma en eetstoornis met hoog-somatisch risico, dan heb je een multi-disciplinair team nodig om verder te komen. Dan is doorverwijzing naar een centrum voor eetstoornis noodzakelijk.

Ik hanteer een 3-maanden grens: als ik binnen drie maanden geen (passende) beweging krijg in eetmanagement, dan verwijs ik door.

Wat vind jij het belangrijkste voordeel van behandeling bij vrijgevestigde psychologen?

Het voordeel van behandeling binnen een vrijgevestigde praktijk is dat deze praktijken voor mijn idee juist vaak breed spectrum aan kennis en vaardigheden hebben en daardoor ook meerdere facetten kunnen inbrengen in een therapiecontact en dat het aantal “puzzelaars” daarmee beperkt is waar in een kliniek vaak meerdere disciplines elk een stuk doen wat soms ook veel afstemming vraagt.

Tegelijkertijd is het risico van werken met deze doelgroep in de vrijgevestigde praktijk dat je meegetrokken wordt in de dynamiek van de eetstoornis.

Waarom vind jij het belangrijk om bij een coöperatie als Psyzorg Hoflanden aangesloten te zijn?

Het werkveld van de GGZ is een breed veld waarin heel veel gebeurt, niet alleen op gebied van wet- en regelgeving, maar ook vakinhoudelijk. Het is fijn dat in een coöperatie deze kennis gebundeld is en er leden zijn die het voortouw nemen om deze ontwikkelingen onder de aandacht te brengen en waar nodig gekeken wordt naar manieren voor bij- en nascholing op allerlei gebied.